بررسی بازیابی خصوصیات فیزیکی خاک و استقرار تجدید حیات طبیعی در مسیرهای چوبکشی (مطالعۀ موردی: جنگل های حوضۀ ناو اسالم)

خصوصیات خاکی متأثر از حرکت ماشین آلات در مسیرهای چوبکشی و استقرار تجدید حیات و گونه های علفی در این مسیرها پس از اتمام عملیات بهره برداری، فرصت مناسبی برای بررسی عکس العمل استقرار گونه های مختلف گیاهی در برابر شرایط خاکی است. این تحقیق در سری یک جنگل ناو اسالم انجام شده است. از میان مسیرهای چوبکشی موجود، مسیرهایی که از زمان استفاده آنها به عنوان مسیر چوبکشی حدود 10 سال می گذشت، مورد بررسی قرار گرفت. در هر یک از این مسیرها و در جنگل های هم جوار این مسیرها (جنگل طبیعی)، نمونه های خاک و همین طور نوع و تعداد تجدید حیات استقراریافته برداشت شد. نتایج نشان داد که بین مسیرهای چوبکشی و جنگل طبیعی از نظر خصوصیات فیزیکی خاک مانند وزن مخصوص ظاهری، تخلخل، درصد رطوبت اشباع و بافت خاک، اختلاف معنی داری وجود دارد. همچنین از نظر تجدیدحیات طبیعی گونه های افرا شیردار، ممرز و توسکا، اختلاف معنی داری بین مسیرهای چوبکشی و جنگل طبیعی وجود دارد، در حالی که تجدید حیات گونه های راش و افرا پلت در دو مکان مورد بررسی تفاوت معنی داری را نشان ندادند. تجدیدحیات توسکا به طور معنی دار در مسیرهای چوبکشی بیشتر از جنگل طبیعی است و تجدید حیات گونۀ افرا شیردار و ممرز در جنگل طبیعی بیش از مسیر چوبکشی است. از بین خصوصیات فیزیکی اندازه گیری شدۀ خاک، وزن مخصوص ظاهری، تخلخل و بافت خاک ارتباط معنی داری با نوع و تعداد تجدید حیات مستقرشده در مسیرهای چوبکشی و جنگل طبیعی دارند و از بین گونه های موجود نیز افرا شیردار بیشترین همبستگی را با خصوصیات فیزیکی خاک نشان داد. این تحقیق نشان داد که سرشت برخی از گونه های جنگلی به شکلی است که تجدید حیات آنها به شدت تحت تاثیر خصوصیات فیزیکی خاک هاست و برخی دیگر در این ارتباط بی تفاوت هستند. این موضوع می تواند در کنار تعیین چگونگی عکس العمل گونه های جنگلی نسبت به خصوصیات فیزیکی خاک، در جنگل شناسی و مدیریت توده های جنگلی، استفاده شود.